3.08.2015| Szaniec Mewi (niem. Möwenschanze) – dzieło
fortyfikacyjne wzniesione w latach 1844-46 i 1874-76 przez Prusaków na
miejscu wcześniejszego (niezachowanego) obiektu z epoki napoleońskiej.
Szaniec Mewi powstał, by bronić ujścia Wisły, które w związku ze
zmianami położenia brzegu Zatoki Gdańskiej odsunęło się od pełniącej
dawniej tej rolę Twierdzy Wisłoujście. W l. 1811-13 Francuzi usypali
bezpośrednio nad brzegiem morza okrągłą, ziemną redutę z baterią
artyleryjską, połączoną z Twierdzą obwałowaną linią komunikacyjną.
Dzieło to zostało poważnie zniszczone przez powódź na Wiśle w 1829 r. W
latach 1844-46 Prusacy usypali nowe dzieło obronne w formie ziemnej
pięciobocznej lunety otoczonej nawodnioną fosą, z murowaną reditą na
planie krzyża. W latach 1874-76 Szaniec Mewi przebudowano na fort
mieszczący baterię artylerii nadbrzeżnej, umieszczając na wale prawego
czoła trzy stanowiska dla ciężkich armat gwintowanych kalibru 210 mm.
Fort był otoczony wodną fosą z bramą i mostem zwodzonym od strony
południowej. Do konstrukcji działobitni i schronów amunicyjnych
zastosowano eksperymentalnie używany w tych czasach beton w miejsce
dotychczas stosowanych stropów drewniano-ziemnych. W 1895 r. wskutek
postępu sztuki fortyfikacyjnej fort uznano za przestarzały, działa
zdemontowano i przeniesiono do fortu w Brzeźnie na terenie dzisiejszego
parku brzeźnieńskiego. W 1912 r. Szaniec został zdemilitaryzowany i
porzucony przez wojsko. W następnych latach wały i fosę zniwelowano, a
na wolnym miejscu wzniesiono budynki warsztatów portowych. W okresie
międzywojennym Mewi Szaniec służył przez kilka lat Polskiemu Klubowi
Morskiemu. Podczas walk na Westerplatte w dniach 1-7 września 1939 r. z
rejonu Szańca Mewiego wychodziły niemieckie natarcia w kierunku polskiej
Wojskowej Składnicy Tranzytowej. Po kapitulacji, szaniec stał się
pierwszym tymczasowym obozem jenieckim wziętych do niewoli żołnierzy
polskich. Do obecnych czasów w miarę dobrym stanie przetrwały: murowana z
cegły redita krzyżowa, mur nasady z bramą, nad którą znajduje się
kamienny zwornik z napisem "Erbaut 1846", a wyżej pozostałości
metalowych liter tworzących napis "MOEWENSCHANZE", ceglana prochownia
zachodnia, trzy betonowo-ceglane stanowiska armat kalibru 210 mm i
schrony. źródło: wikipedia.org