Górnośląskie Koleje Wąskotorowe - publiczna sieć kolei wąskotorowych o prześwicie toru 785 mm służąca głównie do transportu surowców i półproduktów między zakładami przemysłowymi Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego. Ich powstanie zostało uwarunkowane niewydolnością ówczesnego systemu
transportu towarów, który opierał się na drogowym przewozie konnym. W naturalny sposób GKW łączyły ze sobą autonomiczne wąskotorowe koleje wewnątrzzakładowe poszczególnych kopalń, hut i innych fabryk.
Pierwotna sieć zbudowana została przez Towarzystwo Kolei Górnośląskiej w latach 1851-1857. Początkowo część ruchu była obsługiwana przez zaprzęgi konne.
W okresie przemian ustrojowych po 1989 roku PKP stopniowo zrezygnowały z obsługi kolei wąskotorowych i przystąpiły do ich likwidacji, przy czym na mocy ustawy o restrukturyzacji PKP zaistniała możliwość nieodpłatnego przejęcia ich majątku przez gminy. Skorzystały z niej w 2002 roku miasta Bytom, Tarnowskie Góry i Miasteczko Śląskie, a także Kuźnia Raciborska i Racibórz.
Do dziś pozostała czynna tylko jedna, najstarsza linia historyczna (Bytom Wąsk. – Miasteczko Śląskie Wąsk.) z regularnym ruchem turystycznym, której operatorem jest Stowarzyszenie Górnośląskich Kolei Wąskotorowych. Ponadto ruch prowadzony jest na fragmencie dawnej kolei Gliwice Trynek - Racibórz w rejonie czynnego skansenu kolejowego na stacji Rudy, zarządzanego przez jednostkę gminy Kuźnia Raciborska.
źródło: wikipedia.org
